Transducer และ Transmitter คืออะไร

Transducer และ Transmitter คืออะไร ?

ในโลกของวิศวกรรมไฟฟ้า อุตสาหกรรมการผลิต และระบบควบคุมอัตโนมัติ คำว่า Transducer และ Transmitter เป็นคำที่ถูกพูดถึงบ่อยมาก หลายคนอาจสงสัยว่าทั้งสองอย่างนี้คืออะไร แตกต่างกันอย่างไร และมีบทบาทสำคัญอย่างไรต่อการวัดและส่งสัญญาณข้อมูลทางวิศวกรรม บทความนี้จะอธิบายอย่างละเอียด เพื่อให้เข้าใจได้ทั้งผู้เริ่มต้นและผู้ที่ทำงานด้านวิศวกรรม

Amptron Instrument

ความแตกต่างระหว่าง Transducer และ Transmitter

คุณสมบัติ	Transducer	Transmitter
หน้าที่หลัก	แปลงพลังงาน/สัญญาณจากรูปแบบหนึ่งไปอีกรูปแบบหนึ่ง	ส่งสัญญาณไปยังระบบควบคุม/อุปกรณ์ปลายทาง
Output	สัญญาณดิบ เช่น mV, Ω, หรือค่าที่ไม่เป็นมาตรฐาน	สัญญาณมาตรฐาน เช่น 4-20 mA, 0-10 V
ตำแหน่งใช้งาน	จุดที่วัดจริง (เซ็นเซอร์)	จุดส่งสัญญาณไปยังระบบควบคุม
ตัวอย่าง	Thermocouple, Microphone, Strain Gauge	Pressure Transmitter, Temperature Transmitter

Transducer คืออะไร

Transducer (ทรานสดิวเซอร์) คืออุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ แปลงพลังงานหรือสัญญาณจากรูปแบบหนึ่งไปเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง เช่น

- แปลง แรงดัน → สัญญาณไฟฟ้า
- แปลง ความร้อน → สัญญาณไฟฟ้า
- แปลง แรงดันเชิงกล → สัญญาณไฟฟ้า

ตัวอย่างของ Transducer ได้แก่:

- Thermocouple: แปลงอุณหภูมิเป็นแรงดันไฟฟ้า
- Strain Gauge: แปลงแรงกดหรือการยืดหดเป็นสัญญาณไฟฟ้า
- Microphone: แปลงเสียงเป็นสัญญาณไฟฟ้า

👉 สรุป: Transducer มีหน้าที่หลักคือ “แปลงสัญญาณ” เพื่อให้สามารถนำไปประมวลผลต่อได้

Transmitter คืออะไร

Transmitter (ทรานสมิตเตอร์) คืออุปกรณ์ที่ทำหน้าที่ ส่งสัญญาณที่ได้จาก Transducer ไปยังระบบควบคุม หรืออุปกรณ์ปลายทาง เช่น PLC, DCS หรือ Controller โดยมักจะปรับสัญญาณให้อยู่ในมาตรฐานที่ใช้กันทั่วไป เช่น

- 4-20 mA
- 0-10 V
- HART / Fieldbus (ดิจิทัลโปรโตคอล)

ตัวอย่างของ Transmitter ได้แก่:

- Pressure Transmitter: แปลงแรงดันจาก Transducer แล้วส่งออกเป็นสัญญาณมาตรฐาน
- Temperature Transmitter: รับสัญญาณจาก Thermocouple หรือ RTD แล้วส่งออกเป็น 4-20 mA
- Flow Transmitter: ส่งค่าการไหลของของเหลวหรือก๊าซไปยังระบบควบคุม

👉 สรุป: Transmitter คือ “ตัวกลางในการส่งสัญญาณ” ที่ปรับให้อยู่ในรูปแบบมาตรฐาน

ตัวอย่างการใช้งานในอุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมปิโตรเคมี: ใช้ Pressure Transmitter และ Flow Transmitter ในการควบคุมท่อส่งก๊าซและน้ำมัน
อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม: ใช้ Temperature Transmitter ในการควบคุมอุณหภูมิในกระบวนการผลิต
อุตสาหกรรมพลังงาน: ใช้ Transducer ตรวจจับแรงดัน, การสั่นสะเทือน และส่งข้อมูลไปยังระบบ SCADA